Ostatnio na http://rokwchinach.info:

sobota, 6 października 2012

Święto Środka Jesieni (中秋节). Cz. 3 - Księżycowe ciasteczka (月饼)


Od wieków jednym z „obowiązkowych” elementów obchodów Święta Środka Jesieni jest spożywanie tzw. księżycowych ciasteczek (yue bing, 月饼). Ich tradycyjny okrągły kształt ma symbolizować księżyc w pełni (15 noc 8 miesiąca księżycowego to noc pełni).

Z księżycowymi ciasteczkami wiąże się barwna – choć niepotwierdzona przez historyków – opowieść ludowa.

Działo się u schyłku panowania mongolskiej dynastii Yuan (元). Zhu Yuanzhang (朱元璋) – jeden z przywódców Czerwonych Turbanów (ruchu powstańczego skierowanego przeciwko Mongołom) – oraz jego doradca Liu Bowen (刘伯温) uznali, że najlepszym sposobem na skoordynowanie ataku przeciwko znienawidzonej dynastii będzie rozesłanie informacji-rozkazu za pomocą ciasteczek. Oczywiście należało całą tę operację przeprowadzić tak, by Mongołowie niczego się nie domyślili. Istnieją co najmniej dwie wersje opowieści.

Według pierwszej z nich, wiadomość o dacie ataku została wypisana na kartkach papieru, które następnie zapieczono w ciasteczkach. Zbliżało się Święto Środka Jesieni, kiedy to wszyscy Chińczycy jedzą przynajmniej po jednym yue bing, toteż pomysł takiego powstańczego "jajka-niespodzianki" nasuwał się sam.

Według innej wersji, wiadomość została zaszyfrowana i wytłoczona na powierzchni ciasteczek. Popakowano je po cztery i tak dystrybuowano. Aby rozszyfrować „nadruk”, należało przekroić każde z ciastek na ćwiartki, a następnie wszystkie szesnaście kawałków ułożyć w odpowiedniej kolejności. Rozpowszechniano też na szeroką skalę plotki, jakoby nadciągała wielka zaraza (w co nietrudno było uwierzyć, jako że czasy były faktycznie naszpikowane głodem i wybuchami zarazy), której skutkom miały zapobiegać „specjalne” księżycowe ciasteczka. Dzięki temu nie było problemów ze zbytem odpowiednio przygotowanych yue bing.

Niezależnie od wersji, rozprowadzono wielkie ilości ciasteczek i... w wyznaczonym czasie doszło do skoordynowanego – i uwieńczonego pełnym sukcesem! - ataku. Dynastia mongolska została obalona, a Zhu Yuanzhang założył – już rdzennie chińską – dynastię Ming (明). Panował jako cesarz Hongwu (洪武帝).

Tyle opowieść. Jeśli natomiast chodzi o ciasteczka – podczas Święta Środka Jesieni są one faktycznie powszechnie jedzone, acz współcześnie mało kto je samodzielnie robi. Zdecydowana większość Chińczyków po prostu kupuje yue bing, zarówno dla siebie, jak i na prezenty. Jest wiele tradycyjnych rodzajów nadzienia (gdyż są to ciastka nadziewane): najbardziej luksusowym, ponoć najbardziej „oryginalnym” jest nadzienie z pasty z lotosu orzechodajnego (Nelumbo nucifera, 莲; pasta nazywa się 莲蓉); istnieją też nadzienia z różnych rodzajów fasoli (豆沙) – najpopularniejsze jest nadzienie z pasty z fasoli azuki (zwanej też czerwoną soją, Vigna angularis, 红豆), choć w zależności od regionu spotyka się także nadzienie z fasolki mung (inaczej zwanej złotą fasolką, 绿豆, Vigna radiata) czy z wytwarzanej z niej czarnej pasty fasolowej (黑豆沙); można też znaleźć ciaseczka z nadzieniem z daktyli chińskich (tj. z głożyny pospolitej, inaczej zwanej jujubą pospolitą, Ziziphus zizyphus, 枣), jak również z tzw. „nadzieniem z pięciu nasion” (jakie to nasiona, zależy od regionu).

Zobacz również inne posty związane ze Świętem Środka Jesieni:

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Dziękuję za przeczytanie tego posta i chętnie przeczytam Twój komentarz!